BIST 30 Şirketlerinin İklim Karnesi Açıklandı
Türkiye'nin önde gelen borsa endekslerinden biri olan BIST 30'da işlem gören bankacılık harici 26 şirketin iklim değişikliğiyle mücadelede yeterli çaba göstermediği belirlendi. İklim İçin 350 Derneği ile Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) tarafından yayımlanan "İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırması: BIST 30 Şirketlerinin 2023 Yılı Görünümü" başlıklı rapor, şirketlerin iklim performansını gözler önüne serdi.
Şirketler 5 Kriter Üzerinden Değerlendirildi
Raporda, BIST 30'daki bankacılık harici 26 şirketin iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik açısından 5 kriter üzerinde değerlendirildiği belirtildi. Bu kriterler; fosil yakıt varlıkları veya yatırımları, "net sıfır" hedef tarihi, karbon ayak izi, temiz enerji yatırımları ve enerji verimliliği uygulamaları olarak sıralandı.
Rapora göre, 2022'de yüksek riskli şirket oranı yüzde 38 iken bu rakam 2023'te %46'ya yükselmiş durumda. Düşük riskli şirket oranı ise 2022'de %19 iken 2023'te %12 olarak kaydedildi.
Değişim Gözlemleniyor
Geçen yıl, 15 şirket bir önceki yıla kıyasla ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) skorlarını korudu. Ancak Tofaş, 2023'te düşük riskli kategoriye geçerken, Tüpraş orta riskli ve Koç Holding yüksek riskli olarak değerlendirildi. BİM ise 2023'te kötüleşen tek şirket olarak yüksek riskli kategorisine dahil oldu.
Alarko Holding, Borusan, Doğuş Otomotiv, Enka İnşaat, Kontrolmatik ve Oyak Çimento gibi toplam 6 şirketin ESG skoruna ulaşılamadığı belirtildi. Bu yıl endekse dahil olan Astor Enerji ise ESG raporlaması gerçekleştirmedi.
Net Sıfır ve Karbon Nötr Hedefleri Arttı
Raporda, net sıfır hedefi belirleyen şirket sayısının 12'ye yükseldiği ifade edildi. Erdemir, Petkim ve Tofaş bu hedef tarihi açıklayan 3 şirket arasında yer aldı. Ayrıca, en erken 2030'da karbon nötr hedefi koyan şirket sayısı ise 11'de kaldı.
İklim İçin 350 Derneği Finans Kampanyaları Sorumlusu Selen Baykara, bu rapor doğrultusunda şirketlerin iklim kriziyle mücadelede yetersiz kaldığını kaydetti. Baykara, şunları belirtti: "Şirketlerin, karbon emisyonlarını azaltma, iklim ve çevre dostu teknolojilere yatırım yapma ve iklim risklerini önceliklendirerek stratejik kararlarını bu doğrultuda şekillendirme konularında daha güçlü taahhütlerde bulunması şart."
Borsa ve Şirketlerin Rolü Önemli
SEFiA Analisti Evrim Özyorulmaz Akcura, borsaların şirketlerin ESG açıklamaları çerçevesinde kurumsal performanslarının iyileştirilmesinde kritik bir rol üstlendiğini vurgulayarak, "Bu karşılaştırmalı analiz, Türkiye'nin borsaya kote en büyük şirketlerinin sürdürülebilirlik yönetişimi eksenindeki çabalarını ortaya koymakta. Ancak iklim değişikliğiyle mücadelede hala atılması gereken adımlar olduğunu göstermektedir." değerlendirmesinde bulundu.
