Merkez bankası raporuna göre Türkiye'de 28 milyon kadar aktif kredi kartı kullanıcısı bulunuyor. Kart sahiplerine yönelik toplam limit enflasyonu aşarak 4,2 trilyon liraya ulaşmış oldu. Bu limitin yüzde 29,6'sı yani yaklaşık 1,3 trilyon lira kullanıldı. Bankaların faiz oranlarının yükselmiş olduğu bu dönemde, gelir ve borçlanma dengesizliği yaşayan kişilerin kredi kartı borçlarının artabileceği uyarısında bulundu.
Milyonlarca vatandaş ise para akışını, ödemelerini ve satın alma işlemlerini kredi kartları aracılığı ile yönetmeye başladı. Enflasyonla mücadele çerçevesinde kredi kartı kullanımının sınırlandırılmasına yönelik pek çok önlem (nakit avans limitlerine sınırlama getirilmesi, nakit çekme ve alışveriş faizlerinin artırılması gibi) alınmasına rağmen kart harcamaları rekor seviyelere çıkıyor.
Merkez Bankası yakından takip ediyor!
Merkez bankası da Finansal İstikrar Raporu'nda belgelenen durumu yakından izliyor.
Hazırlanan raporda, aktif kart kullananların sayısı 28 milyona çıktı. Ocak ayından itibaren bireylere yönelik kredi kartı limiti 4,2 trilyon liraya çıktı ve bunun 1,3 trilyon lirası yani yaklaşık yüzde 30'u kullanıldı. Kişi başı kart borcu 45,5 bin lira. Limit miktarı 50 bin liraya kadar belirlenen kart sahiplerinin limitin yarısından fazlasını borçlu olduğu, limiti yüksek olan kart sahiplerinin ise yüzde 50'nin altında kredi limiti kullanım oranına sahip olduğu belirlendi.
"Gelir ve borç uyumlu değil"
Raporda, özellikle gelirleri ile borçları arasında tutarsızlık bulunan ve borçlarını artırma ihtimali olan bireyler arasında kredi kartı bakiyelerini ve aynı zamanda da limitlerini önemli ölçüde artırdıkları belirtilirken "Kredi kartı faiz oranlarının artmasını ve faiz odaklı davranışların artmasını bekliyoruz." denildi.
Nakit çekme faiz oranı yüzde 5'e, geç ödeme faiz oranı ise yüzde 5,3'e yükseltildi. Alışverişe ilgi yüzde 4,25'e yükseldi. Asgari tutarı ödeyen veya borcunu ödemeyenlerin maliyeti daha yüksek olacak.
Gecikme miktarı açıklandı: 300 milyar!
Merkez Bankası'nın raporuna göre, kart bakiyesi içindeki faiz bakiyesi, asgari faiz ödemesi ve üzerinde olan kartlarda yüzde 13,7, asgari faiz ödemesinin altında kalan kartlarda ise yüzde 9,1 oldu.
Geciken borcun toplamdaki bireysel kredi kartı borcu için oranı %22,9 ile tarihsel ortalamanın üzerinde gerçekleşti. Bu da yaklaşık 300 milyar liralık vadesi geçmiş kart borcu anlamına geliyor. Asgari tutarı karşılamayanların borcu ise 120 milyar liranın üzerinde.
Kredi kartında nakit kullanımı ne zaman kapatılacak?
Bir takvim yılı içinde en az üç ödemeyi kaçıran kredi kartlarının nakit işlemleri bloke edilecektir. Minimum ödeme tutarını üst üste üç kez karşılayamayan kredi kartları kalıcı olarak devre dışı bırakılacaktır. Bloke edilmiş bir kredi kartını yeniden etkinleştirmek için tüm dönem boyunca ödeme yapmanız gerekir. Asgari tutarın bir takvim yılı içinde üç kez yatırıldığı kredi kartlarında nakit çekim yapılamamakta olup, bu kartlarda limitler ancak borcun tamamı ödendikten sonra artırılabilmektedir.
Bu kadar çok vadesi geçmiş borç varken, hangi durumlarda hangi faiz oranlarının uygulanacağını düşünmek önemlidir. Ayrıca kredi kartı kullanımının veya nakit çekme işlemlerinin ne zaman engellendiğini de bilmeniz gerekir. Harcamayı teşvik eden kredi kartlarının, kartın kullanılabilir kredi limitinin %25'ini geçemeyecek kadar nakit çekme limiti vardı.
Taksitli ödemelerde süre 12 aydan 3 aya indirildi. Ancak üç büyük bankanın taksit ödeme limitine baktığımda 25.000 liraya kadar çıktığını görüyorum. Yani banka, kartlarından üç ay taksitle nakit avans çekmek isteyenler için 25.000 liraya kadar limit belirlemiş durumda.
