Küresel Ekonomi ve Gıda Güvenliği Tehdit Altında
Küresel deniz ticareti, bu yıl %2 büyüme gösterirken, Süveyş ve Panama Kanalları gibi kritik geçiş noktalarındaki aksamalar büyük bir sorun haline gelmiş durumda.
UNCTAD'dan Uyarı
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), jeopolitik çatışmalar ve iklim değişikliğinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle deniz geçiş noktalarının tehdit altında olduğunu bildirdi. UNCTAD, "Deniz Taşımacılığı 2024 Değerlendirmesi: Deniz Geçiş Noktalarının Seyri" isimli raporunu basın toplantısında kamuoyuna sundu.
2023 Büyüme Tahmini
UNCTAD'a göre, 2022'deki daralmanın ardından küresel deniz ticareti 2023 yılında %2,4 büyüyerek yaklaşık 12,3 milyon tona çıkması bekleniyor. Bu yıl, dökme yük emtialarının ve özellikle konteyner taşımanın talebi ile %2 oranında bir büyüme öngörülüyor.
Rotaların Değişmesiyle Gelen Zorluklar
Kritik deniz geçiş noktalarındaki aksamalar, gecikmelere ve rota değişikliklerine yol açarak maliyetlerin artmasına neden oldu. Panama ve Süveyş kanallarındaki trafik, 2024 ortalarında %50 düşüş gösterdi.
Uzun Süreli Etkiler
Daha uzun rotalara geçiş, liman tıkanıklığını artırmakta ve emisyonları yükseltmektedir. UNCTAD, uzak doğu-Avrupa hattında büyük konteyner gemilerinin, Süveyş Kanalı yerine Afrika'yı dolaşırken sefer başına 400 bin dolar ek emisyon maliyetine tabii kaldığını açıkladı.
En Çok Etkilenen Ülkeler
Gelişmekte Olan Küçük Ada Devletleri (SIDS) ve En Az Gelişmiş Ülkeler (LDC) gibi ülkeler, maliyetler ve aksaklıklardan en kötü etkilenen gruplar arasında yer alıyor. Krizin devam etmesi halinde, 2025 yılında küresel tüketici fiyatlarının %0,6 artabileceği öngörülüyor.
Teknolojik Gelişmelere Dikkat Çekildi
UNCTAD Teknoloji ve Lojistik Direktörü Shamika Sirimanne, küresel deniz ticaretinin %2 büyümesini beklediklerini belirterek, bunun teknoloji, yeşil dönüşüm ve deniz ticareti altyapısına yönelik yatırımlarla destekleneceğini ifade etti.
Navlun Fiyatları ve Tüketici Etkisi
UNCTAD Ticaret Lojistiği Birimi Başkanı Jan Hoffmann, kritik deniz geçiş noktalarındaki sorunların navlun fiyatlarını artırdığını ve bunun tüketici fiyatlarına yansıyacağını belirtti. Eğer bu krizin devam etmesi halinde, özellikle SIDS ülkelerinde tüketici fiyatlarının küresel ortalamadan %50 daha fazla artabileceği uyarısında bulundu.
