2024 Yılı Üretici ve Market Fiyatları Değerlendirildi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2024 yılı itibarıyla markette takip edilen 41 ürünün 40'ında fiyat artışı, yalnızca 1 üründe fiyat azalışı yaşandığını belirtti.
Bayraktar, geçen ay ve 2024 yılı genelinde üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarına dair bir değerlendirme yaptı. Yıllardır ülke genelindeki ziraat odaları aracılığıyla toplanan verilerle oluşturulan raporlar, bu yıl da dikkat çekici bulgular sundu.
Fiyat Artışları ve Azalışlar
Yapılan incelemelere göre, 2024 yılında markette fiyatı en çok artan ürün beyaz lahana, üreticide ise mandalina oldu. Fiyatı en fazla düşen ürünler ise hem markette hem de üreticide patates olarak belirlendi.
Geçen yılı değerlendirirken, marketlerde en büyük fiyat artışının yüzde 179,1 ile beyaz lahanada, onu takiben yüzde 135 ile mandalinada yaşandığı vurgulandı. Ayrıca, yüzde 115,2 ile patlıcan ve pırasa, yüzde 98,5 ile limon da artış gösterdi.
Piyasa Dengesizlikleri
Bayraktar, 2024 yılında üreticide takip edilen 33 ürünün 29'unun fiyatlarının arttığını, sadece 4'ünün düştüğünü ifade etti. En fazla artışın yüzde 276,5 ile mandalinada gerçekleştiğini yineledi.
Aralık 2024'te üretici ve market arasındaki en büyük fiyat farkı ise yüzde 312,3 ile limonda görüldü. Patates ve portakal da yüksek fiyat farklarıyla dikkat çekti.
Aralık 2024 Fiyat Değişiklikleri
Aralık ayında markette dönüşen fiyat istatistiklerinde, 41 üründen 24'ünde fiyat artışı, 17'sinde ise düşüş yaşandı. Piyasa şartlarına göre, markette en fazla artışa sahip ürün beyaz lahana oldu (%75,6), ardından patlıcan (%43) ve yeşil soğan (%30,2) geldi.
Bu dönemde markette en büyük fiyat düşüşü ise karnabaharda (%35,5) görüldü. Aralık ayı fiyatlarında üreticide %27,9’luk düşüşle patates öne çıktı.
Üretim Alanları ve Girdi Fiyatları
Bayraktar, düşük üretici fiyatlarının üretim alanlarını daraltmakta olduğunu vurguladı. Üretim alanlarının daralması, sebze ve meyve fiyatlarının artışına neden oldu. Özellikle kış dönemi sera üretiminin olumsuz etkilenmesi, üretici maliyetlerini artırırken, doğal afetler de çiftçileri zor durumda bıraktı.
Ayrıca, girdi fiyatlarındaki artışlar; gübre, yem, tarım ilacı, elektrik ve mazotta da hissedilir bir artış yaşandığını ifade ederek, çiftçiler için bu durumun gelecekte daha fazla zorluklar doğurabileceğine dikkat çekti.
