Mart ayı itibariyle kira geliri elde edenlerin beyanname dönemi başladı ve bu yıl dikkat çeken bir gelişme, gelirden 21 bin lira düşülerek vergi hesaplanacak olmasıdır. Ev sahiplerinin, mülklerini kiraya vererek elde ettikleri gelirler, Maliye'ye bildirilerek vergilendirilecektir. Bu süreçte, ev sahiplerine sağlanan vergi avantajları ve kira gelirlerinin beyanı ile ilgili detaylar önem taşımaktadır.
Öncelikle, kiraya verilen iş yeri veya konutun sahibi olan herkesin, kira gelir beyannamesi vermesi gerekmektedir. Bu gelirlere "gayrimenkul sermaye iradı" adı verilmekte olup, hisseli mülk sahipleri de hisse oranlarına göre beyanname vermekle yükümlüdür. Bu yıl için belirlenen istisna tutarı 21 bin lira olup, bu tutarı aşmayan gelirlere beyanname şartı aranmamaktadır.
Mart ayının sonuna kadar yapılabilecek kira gelir beyanında, 2023 yılında elde edilen gelirler beyan edilecektir. Her gelir elde edenin beyanname vermesi zorunlu değildir; ancak bu durum gelirin istisna tutarının üzerinde olmasına bağlıdır. Beyanname doldurmak artık oldukça kolaydır ve Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi internet sitesinden hazır beyannameler kullanılarak beyanname doldurulabilir.
Beyanname seçenekleri arasında götürü usulü ve gerçek usul bulunmaktadır. Götürü usulü, konutla ilgili herhangi bir gider olmadığında tercih edilir ve bu durumda otomatik olarak istisna tutarı ile birlikte yüzde 15 vergi indiriminden yararlanılır. Gerçek usul ise ev sahibinin yaptığı tüm masrafları belgelemesi durumunda kullanılır ve vergiden düşülecek giderler daha fazladır.
Kiraya verilen konut için yapılan masrafların belgelendiği takdirde vergiden düşülebileceği bir diğer önemli detaydır. Bu masraflar arasında sigorta, emlak vergisi, harç gibi ödemeler ve kredi faizleri yer almaktadır. Kirada oturan ev sahipleri ise kira ödemelerini vergiden indirebilirler.
Kira geliri vergisi, elde edilen gelirden istisna ve masraflar düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanır. Eğer giderler gelirden fazla ise vergi ödeme zorunluluğu ortadan kalkar. Bu hesaplamalar, örneklerle açıklanarak anlatılmıştır.
Evin boşta olması durumunda kira geliri olmadığından beyanname verme zorunluluğu bulunmamakta ve vergi ödenmemektedir. Ayrıca, boş kalan konutların başkalarına bedelsiz olarak tahsis edilmesi durumunda vergi hesaplaması yapılmamaktadır.
Beyanname sürecini atlamak veya eksik beyan vermek durumunda ise 21 bin liralık istisna tutarından yararlanılamayacak ve geriye dönük faiziyle vergi ve ceza ödenmek zorunda kalınacaktır. Beyanname sonrasında vergi tahakkuk ederse, ya da hiç vergi çıkmazsa damga vergisi tüm bankalardan ödenebilir; ayrıca kredi kartıyla ödeme imkanı da bulunmaktadır. Bu detaylar, ev sahiplerinin kira geliri beyanı sürecinde dikkate almaları gereken önemli hususlardır.
