Türkiye inşaat malzemesi sektöründe dünya çapında önemli bir oyuncu olmaya devam ediyor. 2023 yılında 29,2 milyar dolarlık dış satım ile dünyanın en büyük 7. inşaat malzemesi ihracatçısı konumuna gelen Türkiye, dünya genelinde inşaat sektöründeki yerini güçlendirdi. Türkiye İMSAD’ın yayımladığı “Yapı Sektörü Raporu 2023”e göre, hem ihracatta hem de iç pazarda kayda değer büyümeler gözlemlendi. Dünya genelinde inşaat malzemesi ihracatında düşüşler yaşanırken, Türkiye’nin bu alanda kendine sağlam bir yer edinmesi, sanayideki büyüme ve pazar dinamiklerinin etkisiyle dikkat çekiyor.
TÜRKİYE, 2023 YILINDA 29,2 MİLYAR DOLARLIK İNŞAAT MALZEMESİ İHRACATI GERÇEKLEŞTİRDİ
Türkiye İMSAD’ın (Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği) yayımladığı 2023 yılı Yapı Sektörü Raporu’nda yer alan verilere göre, Türkiye, 2023 yılında 29,2 milyar dolarlık inşaat malzemesi ihracatı ile dünyanın en büyük 7. ihracatçı ülkesi oldu. Rapora göre, dünya genelinde inşaat malzemesi ihracatı 2023’te bir önceki yıla göre %5,4 oranında gerileyerek 1,12 trilyon dolara düştü. Bu düşüşe rağmen Türkiye, ihracatını koruyarak global pazardaki yerini sağlamlaştırdı.
Dünyanın en büyük inşaat malzemesi ihracatçısı konumunu sürdüren Çin, 2023 yılında 302,2 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirerek sektördeki liderliğini devam ettirdi. Türkiye ise bu listede 7. sırada yer aldı ve dünya genelindeki ihracat pazar payını %2,62 olarak kaydetti. ABD ise, 151,4 milyar dolarlık ithalatla en büyük inşaat malzemesi ithalatçısı oldu ve bu alanda 2023’te %8,8 oranında bir düşüş yaşadı.
TÜRKİYE’NİN İNŞAAT MALZEMESİ SANAYİ ÜRETİMİ %5,7 ARTTI
Rapora göre, Türkiye’nin inşaat malzemesi sanayi üretimi de 2023 yılında %5,7 oranında artış gösterdi. Özellikle iç pazardaki talep artışı, bu büyümenin ana etkenlerinden biri olarak öne çıktı. 2023’te Türkiye’nin inşaat malzemesi iç pazarı, cari fiyatlarla %100,7 oranında büyüme kaydederek 2 milyar 391 milyon TL seviyesine ulaştı. Bu büyüme, Türkiye’nin inşaat sektörü ve ilgili sanayilerindeki üretim kapasitesini artırarak dünya pazarında daha rekabetçi bir konuma gelmesine katkı sağladı.
Türkiye’nin inşaat malzemesi ithalatı da bir önceki yıla göre %8,4 artarak 11,35 milyar dolara yükseldi. Türkiye, bu ithalat hacmiyle dünya genelinde 2023 yılı itibarıyla 24. en büyük ithalatçı ülke konumuna geldi. Türkiye’nin en fazla inşaat malzemesi ithalatı yaptığı ülkeler sırasıyla Çin, Almanya ve İtalya olarak kaydedildi.
İNŞAAT MALZEMESİ PAZARINDA KÜRESEL DURUM
Dünya genelinde inşaat malzemesi pazarının 2022 yılına kıyasla %2,7 büyüyerek 6,52 trilyon dolar seviyesine çıktığı kaydedildi. Ancak, dünya genelinde inşaat malzemesi ihracatında yaşanan %5,4’lük düşüş, küresel tedarik zinciri ve ekonomik durgunluk gibi etkenlere bağlandı. Özellikle Çin gibi büyük ihracatçılar, pazarın büyük bir bölümünü elinde bulundururken, Türkiye gibi gelişen pazarların dünya çapındaki payını artırması, dikkat çeken gelişmeler arasında yer aldı.
Türkiye’nin dünya inşaat malzemesi ihracatındaki payı ise 2023’te %2,62 seviyesine geriledi. Raporda, Türkiye’nin 36 alt grupta gerçekleştirdiği inşaat malzemesi ihracatının 22 alt grupta düşüş kaydettiği belirtildi. İhracat rakamlarında görülen düşüşler, birim fiyatlardaki artışla dengelenirken, Türkiye inşaat malzemesi ihracatında genel bir büyüme trendini sürdüremedi. Buna rağmen, birim fiyatlardaki artış, Türkiye’nin değer bazında konumunu korumasına yardımcı oldu.
TÜRKİYE’NİN İHRACAT PAZARINDA ÖNE ÇIKAN ÜLKELER: ABD, ALMANYA VE IRAK
2023 yılında Türkiye’nin en büyük inşaat malzemesi ihracat pazarı ABD oldu. ABD’yi Almanya ve Irak takip etti. ABD'nin Türkiye için büyük bir ihracat pazarı olma durumu, iki ülke arasındaki ticaretin gücünü yansıtıyor. Türkiye’nin bu pazarlardaki konumunu koruyabilmesi, ihracat performansının devamlılığını sağlaması açısından büyük önem taşıyor.
Raporda ayrıca, Türkiye'nin ortalama ihracat birim fiyatının 2022 yılında 0,59 dolar/kilogram iken, 2023 yılında 0,64 dolar/kilogram olarak gerçekleştiği belirtildi. Öte yandan, Türkiye’nin ithalat birim fiyatı ise 2022’de 2,94 dolar/kilogram iken, 2023’te bu rakam 2,64 dolar/kilogram olarak kaydedildi.
SEKTÖRÜN GELECEK PERSPEKTİFİ
Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Küçükoğlu, raporla ilgili yaptığı değerlendirmede, sektörün geleceği açısından sağlıklı kararların alınabilmesi için düzenli bilgi akışının önemine vurgu yaptı. Sektörün rekabet gücünü artırmak ve küresel pazardaki yerini sağlamlaştırmak adına raporun önemli bir başvuru kaynağı olduğunu belirten Küçükoğlu, sektörün son 5 yılına ışık tutan bu raporun, sektör aktörleri için yol gösterici olduğunu ifade etti.
Küçükoğlu, inşaat malzemesi sanayisindeki üretim, ihracat ve ithalat gibi kritik faaliyetlerin analiz edilmesinin, Türkiye’nin küresel pazarda daha güçlü bir oyuncu haline gelmesine katkı sağladığını belirtti. Raporda sunulan veriler, sektörün dinamiklerinin doğru bir şekilde anlaşılması ve stratejik kararların alınabilmesi için yol gösterici nitelikte.
Sonuç olarak, Türkiye inşaat malzemesi sanayisi, 2023 yılında global zorluklara rağmen büyüme kaydetmiş, iç talepteki artış ve üretim kapasitesinin genişlemesiyle dünya pazarındaki yerini sağlamlaştırmıştır. Sektördeki bu büyüme trendinin sürdürülmesi, Türkiye’nin küresel ihracat pazarındaki payını artırarak daha büyük bir oyuncu olmasına olanak tanıyacaktır.
