AB, İsrail'in Savaş Sanayisini Destekliyor
Avrupa Birliği (AB), araştırma ve inovasyon programları aracılığıyla İsrail'in silah üreticilerine önemli miktarda fon sağlamaya devam ediyor. 7 Ekim 2023'ten bu yana, Gazze’ye yönelik saldırıların başlamasıyla beraber, İsrailli kurumlar için toplam 238 milyon avrodan fazla finansman imkanı sunuldu.
Finansman Dağılımında Ortaklar arasında IAI ve Elbit Systems
AB Komisyonu'nun araştırma ve inovasyon programları olan Horizon Europe ve Horizon 2020 kapsamında yapılan desteklerin arasında, askeri faaliyetler yürüten İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI) ve Elbit Systems gibi önemli silah üreticileri bulunuyor. Bu iki firmanın yanı sıra, özellikle son dönemde finanse edilen projeler için IAI’ye 640 bin avro ve Elbit Systems’e 2,2 milyon avro hibe tahsis edildi.
Sivil Amaçlar İlkesi: Bir Soru İşareti
AB, bu desteklerin askeri amaçlara yönelik olmadığını savunsa da, sivil ve askeri kullanımları olan teknolojiler için finansmanın uygun olduğunu belirtiyor. AB Komisyonu'nun Thomas Regnier adlı sözcüsü ise, tüm projelerin yalnızca sivil uygulamalara odaklandığı iddiasında bulunarak, askeri projelerin kesinlikle desteklenmediğini vurguladı. Ancak bu açıklamalar, mevcut mekanizmaların etkinliğine dair şüpheleri artırıyor.
Akademisyenlerden Sert Tepki
İsrail’le yapılan anlaşmalar ve sağlanan fonlar, özellikle Filistin Komiteleri ve diğer insan hakları grupları tarafından sıkça eleştiriliyor. 2 bini aşkın akademisyen ve 45 kuruluş, AB’den İsrailli kurumlara sağlanan fonların askıya alınmasını talep etti. Kendilerine iletilen bir mektupta, bu fonların İsrail'in askeri teknolojisinin geliştirilmesinde kritik bir rol oynadığı ifade edildi.
İsrailli Üniversitelerin Askeri Endüstri ile İlişkileri Eleştiriliyor
AB’nin araştırma programlarında 1996’dan bu yana ortak ülke olarak yer alan İsrail’e verilen fonların miktarı, 2014-2020 döneminde 1,28 milyar avro, 2021’den bu yana ise 747 milyon avro olarak tahmin ediliyor. İsrailli üniversitelerin, ülkenin askeri endüstrisiyle olan bağlantıları akademik camiada tartışma konusu olmaya devam ediyor. Akademisyenler, bunun sonucunda Filistinlilerin eğitim haklarının ihlal edildiğini belirtmektedir.
AB'nin Sorumluluğu ve Beklentiler
Eski Avrupa Parlamentosu milletvekili Idoia Villanueva Ruiz, AB'nin İsrail'in savaş stratejisine katkıda bulunan kurumlara sağladığı fonları eleştirirken, AB’nin etik değerlere ve uluslararası hukuka uygun hareket etmesi gerektiğini vurguladı. Uzmanlar, bu desteklerin askeri endüstriyi dolaylı olarak güçlendirdiği konusunda hemfikir.
AB’nin mevcut finansman politikalarının birlik ve insan hakları açısından sorgulanması gerektiği, birçok akademisyen ve insan hakları savunucusu tarafından dile getiriliyor.
