Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Genel Direktörü Amy Pope, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriyeli mültecilerin ülkelerine dönmeye devam ettiğini belirtti. Ancak bu dönüşlerin gönüllü, onurlu ve güvenli olması gerektiğinin altını çizdi.
Pope, BM Cenevre Ofisi'nde düzenlenen haftalık basın toplantısında yaptığı açıklamada, Esed rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de geçici hükümet yetkilileri, insani yardım kuruluşları ve bağışçı topluluklarla temas kurduğunu ifade etti.
Suriye’nin önemli bir dönüm noktasında bulunduğunu ve halkın yeniden hayatlarını inşa etme konusundaki kararlılığına tanıklık ettiğini dile getiren Pope, aynı zamanda insanların gelecekte nelerin beklediğine dair belirsizlik yaşadığını da vurguladı.
Suriye'de 16 milyondan fazla insanın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu belirten Pope, “6 milyondan fazla Suriyeli ülkeyi terk etti ve 7,2 milyon kişi ülke sınırları içerisinde yerinden edilmiş durumda. Gerçekleşmesi beklenen geri dönüşler, gördüğümüzden çok daha büyük bir ölçekte.” dedi.
Pope, ülkede temel altyapının büyük zarar gördüğünü hatırlatarak, Halep’in 2012-2016 yılları arasındaki çatışmalar sırasında neredeyse tamamen yok olduğuna dikkat çekti. Bu süreçte 2 milyonun üzerinde insanın Halep’i terk ettiğini de sözlerine ekledi.
Yerinden edilmiş Suriyelilerin evlerine dönme arzusuna sahip olduğunu ancak bunun yarattığı potansiyel sorunlara dikkat çekti. Pope, “Suriye'de bir numaralı öncelik insani yardım. Nüfusun yüzde 90’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor.” diye belirtti. Ayrıca istikrarın da kritik bir öncelik olduğunu ifade etti.
Pope, kardeş kuruluşları BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ile birlikte geniş çaplı geri dönüşleri desteklemeyeceklerini yaşanan belirsizlikler nedeniyle tekrar yineledi. “Toplumlar, hem iç göç edenlerin hem de mültecilerin geri dönüşlerine hazır değil.” dedi.
Pope, geri dönenlerin güvenli ve istikrarlı bir ortamda yaşamak istediklerini, buna yönelik adımların öneminin altını çizdi. Suriyeli mültecilerin durumu hakkında sorulan bir soruya yanıt verirken, “Uzun vadede kaç kişinin Suriye'ye döneceği henüz belli değil.” ifadelerini kullandı.
Suriye'deki insani durumun ve geri dönüş süreçlerinin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurgulayan Pope, bu bağlamda gelişmelerin yakından takip edilmesi gerektiğini belirtti.
