Botsvana: Afrika'nın Örnek Demokrasi Modeli
Botsvana, geçmişinde askeri darbe yaşamayan ve Morityus ardından kıtanın en gelişmiş demokrasisi olarak kabul edilen bir ülke. Botsvana Demokratik Partisi (BDP)’nin 58 yıllık iktidarının son bulması, 30 Ekim 2024 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerde barışçıl bir değişim sürecine zemin hazırladı. Bu seçim, kıtanın demokratik geleceği açısından büyük bir dönüm noktası oldu.
Afrika'nın Demokrasi Tarihinde Önemli Bir Dönüm Noktası
2024 yılı, Güney Afrika Cumhuriyeti, Namibya ve Mozambik için demokrasi tarihleri açısından önemli bir dönem oldu. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde, Afrika Ulusal Kongresi (ANC) 29 Mayıs 2024 seçimlerinde iktidarını kaybetti ve ilk kez koalisyon yönetimi tecrübe edildi. Namibya’da ise, Güney Batı Afrika Halkları Örgütü (SWAPO) 27 Kasım 2024 seçimlerinde galip gelerek, kadın bir adayı cumhurbaşkanı seçti. Mozambik’teki seçimlerde ise Mozambik Kurtuluş Cephesi (FRELIMO)’nun adayı Daniel Chapo, muhalefet itirazlarına karşın kazandı; ancak bu seçim sonrası yaşanan gösterilerde 300’e yakın kişi hayatını kaybetti.
Botsvana'nın 58 Yıllık İktidar Değişikliği
30 Ekim 2024’te yapılan son genel seçimde BDP yalnızca 4 sandalye kazanarak, ülkenin kurucu lideri Seretse Khama’nın partisi olan BDP’nin 58 yıllık iktidarına son verildi. Seçim sonucu Demokratik Değişim Şemsiyesi (UDC) 36 sandalye kazanarak meclis çoğunluğunu elde etti ve 54 yaşındaki lideri Duma Boko, Botsvana’nın 6. devlet başkanı oldu. Yüzde 80’in üzerinde bir katılım oranı ile bu seçim, kıtanın dikkat çeken süreçlerinden biri olarak tarihe geçti.
İktidar ve Muhalefet Arasında Koalisyon
Iktidar değişikliği sonrası, UDC ve Botsvana Kongre Partisi (BCP) yeni bir işbirliği sürecine girdi. Başkent Gaborone’de gerçekleştirilen toplantıda Boko ve BCP lideri Dumelang Saleshando, demokratik düzenin güçlendirilmesi ve halkın çıkarlarına yönelik ortak politikalar geliştirmek için çalışacaklarını belirtmişlerdir.
Botsvana'nın Ekonomisi ve Sosyal Kolaylıkları
Botsvana, Türkiye'nin 4'te 3'ü büyüklüğünde bir alana sahip ve 2,7 milyon nüfusu ile dünyanın en düşük nüfus yoğunluğuna sahip ülkeleri arasında yer alıyor. Kalahari Çölü ile çevrili olan bu ülke, 2024 itibarıyla dünya çapında en büyük ikinci elmas üreticisi konumunda. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, 2024’te Gayri Safi Yurt İçi Hasılası 22 milyar doları aşacak. Ancak, son yıllarda ekonomik büyüme düşük seviyelerde seyretmektedir.
Botsvana'nın Güvenliği ve Yolsuzlukla Mücadele
Botsvana, komşu ülkelerinden farklı olarak, bölgenin en düşük suç oranlarına sahip olmasının yanı sıra, yolsuzluğun en az görüldüğü ülke konumundadır. Ancak, yüzde 23’ü aşan işsizlik oranı ve yaygın yoksulluk, ülkede karşılaşılan en büyük ekonomik sorunlar arasında yer almaktadır.
