Evrenin İlk Döneminde Parlayan Kuasar 'J1429+5447' Keşfedildi

Bilim insanları, NuSTAR uzay teleskobu ile keşfedilen 'J1429+5447' kuasarının hızlı parlayıp sönmesiyle evrenin erken dönemlerini aydınlatıyor.

Yayın Tarihi: 16.01.2025 16:04
Güncelleme Tarihi: 16.01.2025 16:04

Evrenin İlk Döneminde Parlayan Kuasar 'J1429+5447' Keşfedildi

Evrenin İlk Döneminde Parlayan Kuasar 'J1429+5447' Keşfedildi

Son gelişmelere göre, bilim insanları, NuSTAR (Nükleer Spektroskopik Teleskop Dizisi) X-ışını Uzay Teleskobu ile keşfedilen en uzak gök cismi olan 'J1429+5447' adlı kuasarın, yoğun bir şekilde parladıktan sonra hızla sönükleştiğini tespit etti. Bu keşif, evrenin erken dönemlerinde yaşanan gök olaylarına ışık tutuyor.

Keşfin Ayrıntıları

Science Daily'nin haberine göre, Yale Üniversitesi liderliğindeki gök bilimci ekibi, ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA)'nın NuSTAR X-ışını Uzay Teleskobu ile Chandra X-ışını Gözlemevi tarafından toplanan verileri inceledi. Araştırmacılar, 'J1429+5447'nin evrenin ilk dönemlerinde oluşan ve parlaması ve sönmesi açısından en hızlı değişim gösteren kuasar olduğunu belirtti.

Evrenin Erken Dönemlerine Işık Tutan Araştırma

Amerikan Astronomi Derneği'nin toplantısında konuşan araştırmacılar, bu kuasar üzerindeki çalışmaların evrenin erken dönemlerinde bazı gök cisimlerinin nasıl hızla büyüdüğünü anlamaya yardımcı olabileceğini ifade etti. 'J1429+5447' gözlemleri, NuSTAR ve Chandra'nın verileri karşılaştırılarak yürütüldü.

Kuasar ve Çekim Etkisi

Gözlemler sonucunda, kuasarın çekim etkisiyle oluşan görelilik nedeniyle Dünya'daki 4 aylık sürenin, kuasarda yalnızca 2 haftaya tekabül ettiği tespit edildi. Kuasar için '2 hafta gibi' çok kısa bir sürede X-ışını yayınımının iki katına çıktığı belirlendi.

Araştırmanın Anlamı

Yale'de doktora sonrası astrofizik araştırmacısı ve çalışmanın başyazarı Dr. Lea Marcotulli, bu çalışmada kuasarın, Dünya'ya doğru yönelmiş bir jete sahip süper kütleli bir kara delik olduğunu ve bunun evrenin ilk milyar yılına ait olduğunu kaydetti. Araştırmanın yazarlarından Yale Üniversitesi Öğretim Üyesi Meg Urry, X-ışını değişkenliğinin aşırı yoğunluk ve hız içerdiğini belirtti. Urry, "Neredeyse kesin olarak bize doğru yönelen bir jetin varlığını saptadık" dedi.

Kuasarların Önemi

Kuasarlar, evrendeki en eski ve en parlak gök cisimleri olarak bilinir. Galaksilerin merkezindeki kara deliklerin çekim bölgelerinde oluşan etkin galaksi çekirdeklerinden meydana gelirler. Bilim insanları, kuasarları gözlemleyerek 'Büyük Patlama''dan sonraki bir milyar yıl içinde başlamış olan 'Yeniden İyonlaşma Dönemi''ni inceliyorlar. Bu süreçte, daha önce nötr olan hidrojen atomlarının yüklendiği ve ilk yıldızların evreni aydınlatmaya başladığı gözlemleniyor.

Araştırmanın sonuçları, 'The Astrophysical Journal Letters' dergisinde yayımlandı.