Yasa teklifinin ilk yedi maddesi TBMM’de kabul edilirken, değişikliklerin Ağustos ayı itibarıyla yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Bu değişiklikler doğrultusunda, işverenlerin sigorta prim oranlarında bir artış yaşanacak. Mevcut düzenlemeye göre, işverenler işçilerin brüt ücretlerinden yüzde 15 oranında prim kesintisi yaparken, ayrıca yüzde 22.5 oranında işveren primi ödüyor. Ancak, düzenli prim ödemeleri yapan işverenler için uygulanan 5 puanlık teşvik ile bu oran yüzde 17.5’e düşürülüyor.
Yeni düzenleme ile birlikte, kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2’den yüzde 2.25’e çıkarılacak. Bu değişiklik, işverenlerin işçileri adına ödedikleri prim miktarını artıracak. Örneğin, sigorta primine esas kazancı 80.000 TL olan bir işçi için işverenin ödediği prim miktarı, mevcut durumda 1.600 TL iken, yeni düzenleme ile bu miktar 1.800 TL’ye yükselecek. Bu, işverenler için 200 TL ek maliyet anlamına geliyor. Bu artış, işverenlerin mali yükünü önemli ölçüde artıracak ve özellikle yüksek prim ödemelerine bağlı olarak işgücü maliyetlerinde belirgin bir yükselme yaşanacak.
EYT TEŞVİĞİNİN KALDIRILMASI
Geçtiğimiz yıl Mart ayında hayata geçirilen EYT düzenlemesi ile işverenler, EYT kapsamında yaş şartını tamamlamadan emekli olup aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçilere yönelik olarak 5 puanlık bir teşvikten yararlanabiliyordu. Bu teşvik, işverenlerin kalifiye işgücünü kaybetmemesi ve iş gücü piyasasında istikrarı sağlamak amacıyla uygulanmıştı. Ancak, yeni düzenleme ile bu teşvik kaldırılacak.
Mevcut durumda, emekli bir işçi için işverenler yüzde 22.5 sosyal güvenlik destek primi ve yüzde 2 kısa vadeli sigorta kolları primi olmak üzere toplamda yüzde 24.5 oranında prim ödemesi yapıyor. 5 puanlık teşvikle bu oran yüzde 19.5’e düşüyordu. Ancak, teşvik kaldırıldığında işverenler, bu oranı yüzde 24.5 olarak ödeyecek. Bu değişiklik, asgari ücretle çalışan bir EYT’li emekli için aylık yaklaşık 1.050 TL ek maliyet anlamına geliyor.
Milliyet'ten Cem Kılıç'ın yazısına göre, EYT teşvikinin kaldırılması ve sigorta prim oranlarındaki artış, işverenlerin EYT’li emeklileri çalıştırma maliyetini önemli ölçüde artıracak. Bu durum, işverenlerin EYT’li çalışanları aynı işyerinde çalıştırmalarını zorlaştırabilir ve kayıt dışı istihdam riskini artırabilir. Kayıt dışı istihdamın artışı, hem işgücü piyasasında dengesizliklere neden olabilir hem de sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini tehlikeye atabilir.
TBMM’de görüşülen bu kanun teklifi, işverenler için maliyet artışlarına yol açarak, işgücü piyasasında önemli değişimlere neden olabilir. Sigorta prim oranlarındaki artış ve EYT teşvikinin kaldırılması, işverenlerin üzerindeki mali yükü artıracak. Bu değişikliklerin, işgücü piyasasında dengeleri değiştirebileceği ve kayıt dışı istihdamın yaygınlaşabileceği öngörülmektedir. İşverenlerin, bu düzenlemelerin getirdiği ek maliyetleri yönetebilmek ve istihdam politikalarını buna göre düzenleyebilmek için hazırlıklı olmaları önemlidir. Ayrıca, düzenlemelerin işgücü piyasasında nasıl bir etki yaratacağı ve uzun vadede sosyal güvenlik sistemi üzerindeki yansımaları da yakından takip edilmelidir.
