I. Dünya Savaşı'nın Mirası: Yeni Devletler ve II. Dünya Savaşı'na Giden Yol
I. Dünya Savaşı, önemli siyasi ve sosyal değişimlere yol açarak yeni devletlerin kurulmasına neden olmuş ve II. Dünya Savaşı'na zemin hazırlamıştır. Bu savaş, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti ve Rus Çarlığı gibi büyük imparatorlukların yıkılmasıyla sonuçlanmış, Türkiye, Çekoslovakya, Avusturya ve daha birçok ulus devletin kurulmasına ön ayak olmuştur.
Milliyetçilik ve sömürgecilik konuları, Birinci Dünya Savaşı'nın temel sebeplerinden biri olarak öne çıkıyor. Bu savaş, Avrupa ve Orta Doğu haritalarının yeniden şekillenmesine yol açarken, sonuçları da II. Dünya Savaşı için bir zemin oluşturmuştur. AA muhabiri, Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasına yol açan olayları, savaş süresince yaşanan gelişmeleri ve sonuçlarını araştırdı.
Savaşın Başlangıcı
28 Haziran 1914'te Sırp milliyetçisi Gavrilo Princip, Saraybosna'da Avusturya-Macaristan veliahtı Franz Ferdinand ve eşini öldürmesiyle savaşın fitili ateşlendi. 28 Temmuz 1914'te Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a savaş açarak çatışmaları başlattı. Çatışma başlar başlamaz, Rusya Sırbistan'a; Almanya ise Avusturya-Macaristan'a destek verdi. Almanya'nın Fransa ve Belçika'ya savaş açması, İngiltere ve Japonya'nın da Almanya'ya karşı savaş ilan etmesiyle sonuçlandı.
İki grup arasında gerçekleşen Birinci Dünya Savaşı, tarihe “ilk küresel savaş” olarak kazındı. 40 ülkenin ve kolonilerin katıldığı savaş dört yıl sürdü ve silahların tahrip gücü üst düzeye çıktı. İtilaf Devletleri arasında İngiltere, Fransa, Rusya, İtalya ve ABD gibi ülkeler yer alırken, İttifak Devletleri’nde Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan ve Osmanlı Devleti mücadele etti. 11 Kasım 1918'de, Ateşkes Günü olarak bilinen tarihte, İtilaf Devletleri galip geldi.
Savaşın Temel Nedenleri
Savaşın çıkışında önemli rol oynayan faktörler arasında 1789 Fransız İhtilali sonrası Avrupa’da yayılan milliyetçilik, İngiltere’de başlayan Sanayi Devrimi ve bunun getirdiği sömürgecilik yer almaktadır. Rusya, bölgede yürüttüğü Panslavizm politikasıyla ve Avusturya-Macaristan ile yaşanan hakimiyet mücadeleleriyle gerginliğe yol açtı. Almanya'nın Fransa’yla olan Alsas-Loren anlaşmazlığı da Avrupa’daki siyasi atmosferi gerdi.
Savaş süresince, Osmanlı Devleti tarafsızlığını ilan etmesine rağmen, Alman gemileri Goeben ve Breslaunın bombaladığı Odessa ve Sivastopol, Osmanlı'nın 30 Ekim 1914'te İttifak Devletleri tarafında savaşa katılmasına yol açtı. Osmanlı ordusu farklı cephelerde mücadele ederken, Çanakkale Savaşı, savaşın gidişatını önemli bir şekilde etkiledi.
Rusya'daki Devrimler
Birinci Dünya Savaşı, Rusya'da ekonomik krizlere neden olurken, Bolşevik Devrimini tetikledi. 1917’de Şubat Devrimi ile Çar Nikolay, tahttan indirildi ve geçici hükümet kuruldu. 7 Kasım 1917’de, Vladimir Lenin liderliğindeki Bolşevikler iktidarı ele geçirerek, ülkenin savaşına son vermek için Brest-Litovsk Antlaşmasını imzaladı.
ABD'nin Savaşa Girişi ve Sonuçları
ABD, 6 Nisan 1917’de savaş deklarasyonu onaylayarak savaşa katıldı. Bu durum, İtilaf Devletleri'nin galibiyetini hızlandırdı. Savaş, günde ortalama 6 bin kişinin hayatını kaybetmesine, yaklaşık 10 milyon askerin ve 7 milyon sivilin yaşamını yitirmesine neden oldu.
Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle birlikte, yeni devletler Türkiye, Çekoslovakya, Avusturya, Macaristan ve Yugoslavya olarak ortaya çıktı. Orta Doğu'da ise Osmanlı topraklarında yeni Arap ve Körfez ülkeleri kuruldu. Bunun yanı sıra, 10 Ocak 1920'de Milletler Cemiyeti kurularak, savaş sonrası normal bir düzenin tesis edilmesi için adımlar atıldı. Ancak savaşı kaybeden ülkelerin ekonomik sıkıntıları ve memnuniyetsizliği, II. Dünya Savaşı'na zemin hazırladı ve İtalya ile Almanya'da yeni ideolojilerin yükselişine sebep oldu.
Bu İçeriğimiz kaynak olarak Anadolu Ajansını kullanmıştır ve haberport.com editör ekibimiz tarafından derlenmiştir.
