İstanbul'da Hava Kirliliği Alarm Veriyor
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ülkü Alver Şahin, trafik kaynaklı kirliliğin temel bileşeni olan azot dioksitin, 2024 yılında, geçen yıla göre yaklaşık yüzde 37,6 oranında artış gösterdiğini açıkladı.
1 Ocak 2024’te güneyli rüzgarlar ve yüksek basıncın etkisiyle İstanbul'da hava kalitesinde dikkate değer bir düşüş yaşandı. Şahin, azot oksit yoğunluğunun 10 kat, ince partikül madde yoğunluğunun ise 5 kat arttığını bildirdi.
Kaynaklar Değişkenlik Gösteriyor
Şahin, İstanbul’daki hava kirliliği kaynaklarının bölgesel değişkenlik gösterdiğini, ancak en temel kaynağın trafik olduğunu vurguladı. Ayrıca, endüstri bölgelerine yakın alanlardaki endüstriyel faaliyetlerin de önemli bir etkisi olduğunu ifade etti.
İstanbul’da 38 ayrı hava kalitesi ölçüm istasyonu bulunduğunu belirten Şahin, bu istasyonların anlık veriler sunduğunu ve genellikle sınır değerlerin aşıldığını ifade etti. En kritik kirletici parametreler azot oksitler, PM10 ve PM2.5 olarak sıralandı.
Bölgesel Farklılıklar ve Kirlilik Eğilimleri
İstanbul'un 2015-2021 ve 2015-2023 yılları arasındaki hava kirliliği eğilimlerini inceleyen Şahin, ozon ve karbonmonoksit dışındaki tüm parametrelerin 2015-2021 dönemi boyunca azaldığını belirtti. 2024 verilerinin ardından azot dioksit seviyelerinin yaz dönemlerinde özellikle Avcılar-Beylikdüzü'nde arttığını gözlemlediklerini ekledi.
Avrupa Yakası Daha Kirlidir
Şahin, İstanbul’un nüfus yoğunluğu arttıkça hava kirliliğinin de arttığını, yeşil alanların ise bu durumu azaltma potansiyeli taşıdığını söyledi. Ayrıca, Avrupa Yakası'nın hava kirliliği sorununu daha fazla yaşadığını gözlemlediğini dile getirdi.
Trafik Sonrası Durum Daha Kötü
Kış mevsiminde ve atmosferik durgunluk nedeniyle gece saatlerinde kirleticilerin yoğunlaştığını belirten Şahin, 2024'te azot oksit oranındaki artışa dikkat çekti. 2023’e göre azot oksitlerin yaklaşık 1,7 kat arttığını vurguladı.
2024’teki en yüksek azot oksit değerinin Kadıköy ve Kağıthane'de ölçüldüğünü, en düşük değerin ise **Şile**'de kaydedildiğini ifade etti. PM10 değerlerinin ise Esenyurt ve Kağıthane'de en yüksek, Sarıyer'de en düşük olduğunu aktardı.
Çözüm Önerileri
Şahin, İstanbul’daki hava kirliliğini azaltmak için raylı sistemlerin yaygınlaştırılması, toplu taşıma kullanımının artırılması, düşük emisyon alanlarının oluşturulması ve yeşil alanların artırılması gibi önerilerde bulundu. Ayrıca, hava kalitesi ölçüm teknolojilerinin geniş bir ağa entegre edilmesi ile kirlilik trendlerinin daha yakından izlenebileceğini belirtti.
