Lübnan'daki Türkmenlerin Kültürel Mirası
İsrail'in ağır bombardımanları altında bulunan Lübnan'da, Türkmenler asırlardır dillerini ve kültürel değerlerini korumaya çalışıyor. Lübnan'ın kuzeyindeki Kuveyşra köyünde yaşayan bu topluluk, kendilerine özgü Türkçeleri ve gelenekleri ile dikkat çekiyor.
Bombaların Gölgesinde Yaşamak
İsrail ordusunun saldırılarından etkilenen Lübnan'daki Türkmenlerin çoğu, Bekaa Vadisi ve Trablus çevresinde yaşarken, bu bölgelerde yaklaşık on binlik bir nüfusa sahiptir. Türkmenler, bulundukları yerleşim alanlarında hala Türkçe communicate ediyor, ancak çevrelerinin çoğunlukla Arapça konuşuyor olması, Türkçe'nin unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına yol açıyor.
Yerleşim ve İsimlendirme Gelenekleri
Türkçe "Göçerli" ismiyle bilinen Kuveyşra köyündeki Türkmenler, çevre arazileri Türkçe terimlerle isimlendiriyor. Örneğin; "ağaçlık", "karpuz yeri" gibi adlar onların diline ve kültürlerine duydukları bağlılığı gösteriyor.
Ailevi Bağlar ve Kültürel Miras
Bu topluluk içinde, Türkçe isimlerden oluşan aile adları sıkça kullanılmakta. Örneğin; "Karanuhlu", "Karaalili" gibi isimler halen güncel. Baalbek çevresindeki Karakoyunlu Türkmenleri de, kendilerini "oba" olarak adlandırdıkları köylerde Türkçe konuşmaya devam ediyorlar.
Sözlü Geleneğin Son Temsilcileri
Lübnanlı Türkmenler, zengin sözlü kültürlerini asırlar boyunca korudular. Ancak, okullaşma ve Arapça entegrasyon, bu geleneklerin kaybolma tehlikesini artırdı. Türkmen aileleri, geçmişten günümüze aktardıkları türküleri çocuklarına öğretme çabası içindeler.
Türkçe'nin Dönüşü
Bekaa Vadisi'ndeki Türkmenler, kendi aralarında konuştukları Türkçeyi "Obaççi" olarak adlandırıyorlar. Bu kelime, günlük yaşamlarında da önemli bir yer tutuyor. Örneğin; "Nasılsın?" yerine "Nişesin?" gibi ifadeler kullanıyorlar.
Kayıt Altına Alınan Kultur
A.A. ekibi, unutulmaya yüz tutmuş türkü ve manileri kayda almak için Türkmenlerle bir araya geldi. Bu çalışmalarda, çeşitli yerleşik Türküler ve halk hikayeleri öne çıktı.
Türkiye İle Bağlantılar
Birçok Türkmen, Türkiye'yi görmeyi arzu ediyor. Kendi anlatımları ve şiveleriyle, Türkiye'ye dair özlemlerini dile getiriyorlar.
Akademik Perspektif
Lübnan'daki Türk dilinin farklı ağızları hakkında önemli çalışmalar yapan Hz. Prof. Dr. Özgür Kasım Aydemir, Lübnan'da homojen bir Türkmen ağzının mümkün olmadığını belirtiyor. Bekaa Vadisi'nde Kıpçak Türkçesi özelliklerinin baskın olduğunu vurgulayan Aydemir, bu bölgedeki dilsel zenginliklerin kültürel kimliğin ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade ediyor.
