Moldova Cumhurbaşkanı Sandu, Gagauz Özerk Yeri'nin Kuruluşunun 30. Yılını Kutladı
Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu, Gagauz Özerk Yeri'nin kuruluşunun 30. yılı dolayısıyla önemli bir mesaj paylaştı. Sandu, sosyal medya üzerinden yayınladığı görüntülü mesajda; Gagauz Türkçesi ve kültürünün korunmasının gerekliliğine dikkat çekti.
Sandu, Gagauzları tebrik ederek, 23 Aralık 1994 tarihinde Moldova Parlamentosu tarafından Gagauz Özerk Yeri'nin özel hukuki statüsüne ilişkin yasayı hatırlattı. “Bu karar, ortak başarı ve yüzyıllara dayanan iyi ilişkilerimizin geleneğini sürdürüyor. Gagauzlar, Moldova ailesinin bir parçası olmaktan gurur duyuyor” dedi.
Moldova ve Gagauzların Ortak Kaderi
Moldova’nın zor bir dönemden geçtiğine değinen Sandu, Ukrayna'da süregelen acımasız savaşın, barışın değerini daha iyi anlamalarına yol açtığını belirtti. “Karşılıklı anlayışın sürdürülmesi ve ülkenin güvenliğinin sağlanması elzemdir. Ancak maalesef, dürüst olmayan siyasetçiler bu zorlu koşullarda insanlar arasında kargaşalar yaratıyor” diye konuştu.
Gagauz halkına her zaman destek verileceğini vurgulayan Sandu, “Tek ülke olduk ve olacağız. Moldova ile Gagauz Özerk Yeri’nin ekonomik kalkınması birbirine bağlıdır. Refah, yalnızca ülkemiz için sağlanabilir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Gagauz Dili ve Kültürünün Önemi
Sandu, Gagauz Dili'nin öğretiminin önemine işaret ederek, “Gagauz Özerk Yeri'nde, yabancı jeopolitik hedeflere değil, Gagauz dil ve kültürünün yayılmasına hizmet edilmelidir. Bölgenin Gagauz dilinin öğretilmesi için etkili bir programa ihtiyacı var” dedi.
Aile içi anlaşmazlıkların olabileceğini belirten Sandu, “Önemli olan, Moldovalıların Gagauzları, Gagauzların da Moldovalıları ailenin bir parçası olarak görmesidir. Siyasi ve jeopolitik durum ne olursa olsun, biz bir bütünüz. Moldova, ortak evimizdir” ifadelerini kullandı.
Gagauz Özerk Yeri’nin Tarihçesi
Moldova’nın güneyinde yer alan Bucak bölgesinde yaşayan Gagauz Türkleri, 19 Ağustos 1990’da Gagauz Cumhuriyeti'ni ilan etti. Bu cumhuriyet, 1994 yılına kadar varlığını sürdürdü. Gagauz Özerk Yeri ise 23 Aralık 1994 tarihinde Moldova Cumhuriyeti sınırları içerisinde kuruldu. Başkent Komrat olmak üzere toplamda 3 şehir ve 26 köy içermektedir.
Gagauzlar, 1994’te Türkiye’nin de katkılarıyla elde ettikleri özerklik haklarını zamanla kaybetme endişesi taşımaktadır. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından 2010 yılında "Tehlikedeki Dünya Dilleri" listesine alınan Gagauz dilinin korunması, Gagauz halkının varlığı için kritik önem taşımaktadır. Oğuz boyundan gelen Hristiyan Gagauz Türkleri, Türkiye ile Moldova arasındaki stratejik ilişkilere önemli katkılarda bulunuyor.
