Bipolar bozukluk coşku ve çökkünlük arasında sıkışılan bir durumdur. Bir nevi ruh halinin düşmanı olan bir sendrom olarak karşımıza çıkar. Bu hastalık, kişinin yaşamını olumsuz etkileyebilir ancak tedavi edilebilir. Peki bu hastalık nasıl ortaya çıkar? Nasıl tanınır? Nasıl tedavi edilir? Detaylarda...
BİPOLAR BOZUKLUK NEDEN OLUR?
Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin hastalığın ortaya çıkmasında rol oynadığı düşünülmektedir.
Ailede bipolar bozukluk olan kişilerin hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Beyindeki kimyasal dengesizlikler, hormonlar, stres, travma, uyuşturucu kullanımı gibi durumlar da bipolar bozukluğu tetikleyebilir.
BİPOLAR BOZUKLUK NASIL ANLAŞILIR?
Bipolar bozukluk tanısı, psikiyatri uzmanı tarafından yapılan ayrıntılı bir değerlendirme ile konulur. Hastanın geçmiş öyküsü, aile öyküsü, yaşadığı belirtiler, hastalığın seyri ve şiddeti gibi bilgiler tanıda önemlidir. Bipolar bozuklukta mani, hipomani ve depresyon dönemleri vardır. Bu dönemlerin belirtileri şöyle sıralanabilir:
Mani Dönemi
Kişi kendini çok iyi, güçlü, özgüvenli hisseder. Çok konuşur, çok hareket eder, çok plan yapar. Uyku ihtiyacı azalır, dikkati dağılır, riskli davranışlarda bulunur. Para harcama, cinsellik, alkol, madde kullanma gibi konularda kontrolsüz olur. Gerçeklik algısı bozulur, sanrılar, halüsinasyonlar görülebilir.
Hipomani Dönemi
Mani dönemine benzer belirtiler vardır ancak daha hafif düzeydedir. Kişi kendini çok enerjik, mutlu, yaratıcı hisseder. Ancak bu durum işlevselliğini bozmaz, gerçeklik algısı kaybolmaz. Hipomani dönemi genellikle keyifli bir dönem olarak algılanır ve tedavi aranmaz.
Depresyon Dönemi
Kişi kendini çok kötü, değersiz, suçlu, umutsuz hisseder. Hiçbir şeye ilgi duymaz, zevk almaz. Uyku, iştah, kilo, enerji düzeyinde değişiklikler olur. Odaklanma, karar verme, hafıza gibi bilişsel işlevler bozulur. İntihar düşüncesi ve girişimi görülebilir.
BİPOLAR BOZUKLUK NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bipolar bozukluk tedavisi, ilaç tedavisi ve psikoterapi olmak üzere iki ana bileşenden oluşur. İlaç tedavisinde, duygudurum dengeleyiciler, antipsikotikler ve antidepresanlar kullanılır. Bu ilaçlar, hastanın yaşadığı belirtileri azaltmak, atakları önlemek ve hastalığın seyrini düzenlemek için verilir.
Psikoterapide ise, hastanın hastalığı ile ilgili bilgi edinmesi, stres yönetimi, baş etme becerileri, yaşam kalitesi, ilişkiler gibi konularda destek alması sağlanır. Psikoterapi, ilaç tedavisinin etkinliğini artırır ve hastanın iyileşme sürecine katkıda bulunur.
