Bazen ister istemez çocuğunuza bağırdığınız zamanlar olur? Sözel şiddet olarak adlandırılan bu davranışın, çocuğunuzun fiziksel, zihinsel ve duygusal sağlığı üzerinde ne gibi etkileri var? Peki sözel şiddet nedir? Sözel şiddetin zararları nelerdir? Sözel şiddeti önlemek için ne yapılmalı? Tüm bu soruların cevapları haber içeriğimizde...
SÖZEL ŞİDDET NEDİR?
Sözel şiddet, çocuğa yönelik olarak kullanılan aşağılayıcı, küçük düşürücü, tehdit edici, suçlayıcı, yargılayıcı veya manipülatif sözlerdir. Bu sözler, çocuğun kişiliğini, yeteneklerini, görünüşünü, davranışlarını veya tercihlerini hedef alabilir. Mesela, “Sen hiçbir işe yaramazsın.”, “Senin yüzünden her şey berbat oldu.”, “Seni sevmiyorum.”, “Seni terk edeceğim.” gibi sözler sözel şiddet örnekleridir.
SÖZEL ŞİDDETİN ZARARLARI NELERDİR?
Sözel şiddet, çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkileyen bir faktördür. Sözel şiddete maruz kalan çocuklarda, aşağıdaki sorunlar görülebilir:
Özgüven Eksikliği
Çocuk, kendini değersiz, yetersiz, sevilmeyen veya istenmeyen hisseder. Kendine güveni azalır, başarısızlık korkusu yaşar, risk almaktan kaçınır.
Duygusal Bozukluklar
Çocuk, depresyon, anksiyete, stres, öfke, suçluluk, utanç, yalnızlık, korku gibi duygusal sorunlar yaşar. Mutluluk, sevgi, güven gibi olumlu duyguları hissetmekte zorlanır.
Sosyal Problemler
Çocuk, arkadaş edinmekte, iletişim kurmakta, işbirliği yapmakta veya empati göstermekte güçlük çeker. Saldırgan, içe kapanık, asosyal veya uyumsuz davranışlar sergiler.
Akademik Başarısızlık
Çocuk, okula karşı ilgisini, motivasyonunu veya hevesini kaybeder. Derslere katılmaz, ödevlerini yapmaz, sınavlarda başarısız olur. Öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği, hiperaktivite veya öğrenme bozukluğu gibi sorunlar geliştirir.
Fiziksel Sağlık Sorunları
Çocuk, bağışıklık sistemi zayıfladığı için sık sık hasta olur. Baş ağrısı, mide ağrısı, uyku bozukluğu, iştahsızlık, kilo kaybı veya kilo alma gibi belirtiler gösterir. Kronik hastalıklara yakalanma riski artar.
SÖZEL ŞİDDETİ ÖNLEMEK İÇİN NE YAPMALIYIZ?
Sözel şiddet, çocuğunuzun sağlığını ve mutluluğunu tehdit eden bir durumdur. Bu yüzden, çocuğunuza bağırmak yerine, onunla daha sağlıklı bir iletişim kurmak için aşağıdaki tavsiyeleri uygulayabilirsiniz:
Nefes Alın
Çocuğunuz sizi sinirlendirdiğinde, önce derin bir nefes alın ve sakinleşmeye çalışın. Bağırmak yerine, sorunu çözmek için daha yapıcı bir yol arayın. Unutmayın, bağırmak sadece sorunu büyütür, çözmez.
Empati Kurun
Çocuğunuzun neden öyle davrandığını anlamaya çalışın. Onun duygularını, ihtiyaçlarını, isteklerini veya zorluklarını göz önünde bulundurun.
Ona karşı anlayışlı, saygılı ve sevgili olun. Onunla konuşurken, “Sen” yerine “Ben” cümleleri kullanın. Mesela, “Sen çok yaramazsın.” yerine, “Ben senin böyle davrandığını görünce üzülüyorum.” deyin. Böylece, onu suçlamak yerine, kendi duygularınızı ifade etmiş olursunuz.
Olumlu Pekiştirin
Çocuğunuzun olumlu davranışlarını fark edin ve takdir edin. Ona övgü, teşekkür, iltifat, sarılma, öpme gibi olumlu geri bildirimlerde bulunun. Böylece, ona kendini değerli ve sevilen hissettirirsiniz. Ayrıca, olumlu davranışlarını tekrarlamasını sağlarsınız.
Sınırlar Koyun
Çocuğunuzun olumsuz davranışlarını önlemek için, ona net, tutarlı ve makul sınırlar koyun. Bu sınırları, onunla işbirliği içinde belirleyin ve nedenlerini açıklayın. Sınırlara uymadığında, ona uygun ve orantılı sonuçlar uygulayın. Mesela, “Eğer oyuncaklarını toplamazsan, akşam televizyon izleyemezsin.” deyin. Böylece, ona sorumluluk ve disiplin kazandırırsınız.
Özür Dileyin
Eğer çocuğunuza bağırdığınız olduysa, bunun için özür dileyin. Ona, bağırmak istemediğinizi, sizi öfkelendiren bir durum olduğunu, bundan sonra daha sakin olmaya çalışacağınızı söyleyin. Ona sarılın ve sevdiğinizi söyleyin. Böylece, ona özür dilemenin ve affetmenin önemini öğretirsiniz. Ayrıca, aranızdaki bağı güçlendirirsiniz.
