Güneş Altında Bekleyen Sular Tehlike Saçıyor: Uzmanlardan Kritik Uyarılar
Türkiye yaz sıcaklarıyla kavrulurken, su tüketiminde de büyük bir artış yaşanıyor. Ancak uzmanlar, güneş altında uzun süre bekleyen suların tehlikelerine karşı halkı uyarıyor. Özellikle pet şişe ve damacanaların üzerinde bulunan belirli kodlar, suyun sağlık üzerindeki olumsuz etkilerini artırabilir. Uzmanlar, 3 ve 7 kodlu plastik şişelerdeki bisfenol A (BPA) adlı kimyasalın zararlı etkilerine dikkat çekerek, bu tür şişelerin kullanılmamasını tavsiye ediyor.
İstanbul Aydın Üniversitesi Gıda Uygulama Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı ve Gıda Teknolojisi Program Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Ayla Ünver Alçay, trafikte satılan veya arabada bırakılarak uzun süre güneşe maruz kalan pet şişelerdeki suların içeriğinde mikroorganizma sayısının arttığını belirtti. Bu suların sağlık açısından ciddi tehlikeler taşıdığını ifade eden Alçay, yeterli hijyen şartları sağlanmayan suların tercih edilmemesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca, pet şişelerin sebillerden su alırken aparatın ucuna değdirilmesinin bakteri geçişine neden olabileceğini kaydetti.
Dr. Alçay, suyun alındığı yerlerin ve saklama koşullarının önemine dikkat çekerek, suların güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmaması gerektiğini belirtti. "Birçok yerde su satış yerlerinde su damacanalarının ve pet su şişelerinin dışarıda, açıkta, toz içinde güneşe ve sıcaklığa maruz kaldığını görüyoruz. Bu tür yerlerden su almamak lazım. Satış yerlerinde suyun oda sıcaklığında veya buzdolaplarında muhafaza edilmesi gerekiyor. Etrafında tüp, kimyasal maddeler, deterjanlar gibi maddeler varsa, koku geçişi olabileceği için dikkatli olmak gerekiyor" dedi.
Bisfenol A'nın (BPA) insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine de değinen Dr. Alçay, özellikle çocuklarda ve bebeklerde gelişim, endokrin bozuklukları, kız çocuklarının erken ergenliğe girmesi, hiperaktivite ve agresif davranışlar gibi sorunlara yol açabileceğini belirtti. BPA'nın yüksek dozda alınmasının kadın ve erkeklerde üreme bozukluklarıyla ilişkilendirildiğini söyledi. Tek kullanımlık pet şişelerde bulunan ftalatlar ve antimon gibi bileşiklerin daha yüksek miktarda suya geçebileceğini, bunların kanserojen, karaciğer ve böbreğe zarar veren, alerjik etkili maddeler olabileceğini ifade etti.
Mikroplastik geçişinin de suyun güneşe maruz kalmasıyla arttığını belirten Dr. Alçay, mikroplastiklerin bağışıklık sistemini düşürücü, nörolojik hastalıkları tetikleyici ve sağlık üzerinde birçok olumsuz etkisi olduğunu vurguladı. Su satın alırken, muhafaza ederken ve kullanırken dikkatli olunması gerektiğini belirterek, "Dondurulup çözülmüş suda mikrop ve bakteri olmaz gibi bir düşünce yanlış. Özellikle güneş altında ultraviyole ışınların etkisi altında kesinlikle çözündürme işleminde bekletmemek lazım. Yaz aylarında su tüketimini artırmak önemli, terlemeyle birlikte su tüketimi de artacaktır. Temiz su kaynaklarından, güvendiğimiz markalardan ve güneş altında beklemeyen yerlerden sularını alarak tüketsinler. Pet şişeleri tekrar tekrar kullanmamalarını öneririm" dedi.
