Işık Mikroskobu nedir ve nasıl kullanılır?
Işık mikroskobu, gözle göremediğimiz mikroorganizmaları incelenebilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Işık mikroskobu, ilk olarak 17. yüzyılda icat edilmiş ve o zamandan beri biyoloji, tıp, malzeme bilimi, kimya ve fizik gibi birçok bilim dalında önemli bir araç haline gelmiştir. Işık mikroskobu, nesnelerin görüntüsünü oluşturmak için ışığın kırılma, yansıma, saçılma ve emilme gibi özelliklerinden yararlanır.
Işık Mikroskobunun Parçaları Nelerdir?
Işık mikroskobu temelde iki ana kısımda incelenir: Mekanik kısım ve optik kısım.
Mekanik Kısım; Revolver, tabla, şaryo, makro ve mikro vida
Optik Kısım; Oküler, objektifler, diyafram, kondansör ve ışık kaynağı
Işık Mikroskobunun Kullanımı Nasıldır?
Işık mikroskobunun kullanımı, incelenecek örneğe göre değişiklik gösterebilir. Işık mikrokobu bir örneği en fazla 1000 kat büyüterek gösterebilir. Bu ayarları mikroskobun üzerinde bulunan farklı büyütme güçlerine sahip objektifler ile yaparız. Mikroskobun markası ve güncelliği gibi bazı özelliklerine bağlı olarak ara büyütmeler değişiklik gösterebilmektedir. Örnek verecek olursak objektifler; 4x, 10x, 40x, 100x gibi büyütme güçlerine sahiptir. Oküler (örneği görmemizi sağlayan kısım) ise 10x büyütme gücüne sahiptir. Böylelikle bir örneği okülerxobjektif formülünü kullanarak, inceleme yaptığımız objektifle kaç kat büyüttüğümüzü görebiliriz. Örneğin; 4x ile bakıyorsak aslında 40 kat büyütmüş oluruz. Diğer objektiflerden farklı olarak 100x'de inceleme yapmak istiyorsak özel bir solüsyon (immersiyon yağı) kullanmamız ve bir diğer farkı ise kondansörü yukarı kaldırmanız gerekmektedir.
Mikroskop kullanımı sırasıyla aşağıdaki gibidir:
- Mikroskop açma-kapama tuşundan açılır.
- Okülerler göz ayarına göre sağa sola haraket ettirilerek, bakıldığında tek yuvarlak görülecek şekilde ayarlanır.
- Hazırlanmış ve ateşten geçirilmiş preparat mikroskobun tabla kısmına yerleştirilir.
- Revolver çevrilerek istenilen büyüklükteki objektif'e ayarlanır.
- Diyafram objektif'in büyüklüğü ile paralel olacak şekilde ayarlanır.
- Makro vida (kaba ayar düğmesi) ile tabla en üst seviyesine kadar yavaşca kaldırılır. (Mikroskopta görüntüyü bulabilmek için) Görüntü geldikten sonra bir daha makro vidaya dokunulmaz.
- Mikro vida (ince ayar düğmesi) ile görüntüyü netleştiririz.
- Şaryo ile sağa-sola, öne-arkaya haraket ederek bulduğunuz görüntüyü inceleyebilirsiniz.
- Örnek, mikroskoptan çıkarılır ve mikroskop temizlenir. Eğer immersiyon yağı kullandıysak temizlik %70'lik alkol ile yapılır ve kapatılır.
