NASA, 137 Işık Yılı Uzaklıkta Yaşanabilir Bir Süper Dünya Keşfetti: LP 890-9 c gezegeni nedir?
LP 890-9 c gezegeni, güneş sistemimizdeki hiçbir gezegene benzemeyen bir süper dünya sınıfında bir gezegendir. Süper dünyalar, Dünya’dan daha büyük ama Neptün ve Uranüs gibi buz devlerinden daha hafif olan gezegenlerdir. Gaz, kaya veya her ikisinin bir karışımından oluşabilirler. Süper dünyalar, Dünya’nın iki katı büyüklüğünden 10 katı kütlesine kadar değişebilirler.
LP 890-9 c gezegeni, kendi yıldızının yaşanabilir bölgesinde döner. Yaşanabilir bölge, gezegenin yıldızına olan uzaklığına göre yüzeyinde sıvı su bulunabilecek sıcaklığa sahip olduğu bölgedir. Tabii ki, yüzeyde su bulunması için başka faktörlerin de uygun olması gerekir, özellikle uygun bir atmosfer. Ama yaşanabilir bölge, en azından şu ana kadar yapılan kabaca ölçümlere göre, gezegeni ilgi çekici bir konuma koyar.
Aynı yıldız sisteminde, LP 890-9 c gezegeninden daha küçük ve daha içte dönen bir başka gezegen daha vardır. Bu gezegen, LP 890-9 b olarak adlandırılır ve Dünya’dan sadece biraz daha büyüktür. Bu gezegen de yaşanabilir bölgenin içinde olabilir, ancak daha fazla gözlem yapılması gerekir.
LP 890-9 c gezegeni nasıl keşfedildi?
LP 890-9 c gezegeni, NASA’nın 2018 yılında fırlattığı Geçiş Yapan Gezegen Araştırma Uydusu (TESS) tarafından keşfedildi. TESS, yıldızlarının önünden geçerken yıldız ışığında küçük düşüşlere neden olan gezegenleri tespit etmek için tasarlanmış bir uzay teleskopudur. Bu yöntem, gezegenin boyutu, kütlesi, yörünge süresi ve yıldızına olan uzaklığı gibi bazı özelliklerini belirlemeyi sağlar.
LP 890-9 c gezegeni, kız kardeş gezegeni LP 890-9 b’nin takip gözlemleri sırasında ortaya çıktı. LP 890-9 b gezegeni, TESS tarafından 2019 yılında keşfedilmişti. Ancak, bu gezegenin yıldızının önünden geçişleri çok zayıf ve düzensizdi. Bu nedenle, araştırmacılar, bu gezegenin yörüngesini daha iyi anlamak için başka bir teleskop olan Spitzer Uzay Teleskopu’nu kullandılar. Spitzer, kızılötesi ışıkta gözlem yapabilen bir uzay teleskopuydu. Spitzer, 2020 yılında emekliye ayrıldı, ancak TESS’in keşfettiği birçok gezegen için önemli veriler sağladı.
Spitzer, LP 890-9 b gezegeninin geçişlerini daha net bir şekilde gözlemledi. Ancak, aynı zamanda, yıldızın ışığında beklenmedik bir düşüş daha fark etti. Bu, başka bir gezegenin varlığına işaret ediyordu. Bu gezegen, LP 890-9 c olarak adlandırıldı ve daha büyük ve daha dışta dönüyordu. Spitzer, bu gezegenin yıldızının önünden sadece bir kez geçişini gözlemledi, ancak bu, gezegenin boyutunu ve yörünge süresini tahmin etmek için yeterliydi. Gezegenin kütlesi ise, başka bir yöntem olan radyal hız yöntemiyle ölçüldü. Bu yöntem, gezegenin yıldız üzerindeki küçük çekim etkisini ölçer.
LP 890-9 c gezegeni neden önemli?
LP 890-9 c gezegeni, güneş sistemimizdeki hiçbir gezegene benzemeyen bir süper dünya sınıfında bir gezegendir. Bu, bu gezegenin doğasını tam olarak anlamamızı zorlaştırır, çünkü kendi güneş sistemimizde karşılaştırabileceğimiz bir örneğimiz yoktur. Ancak, bu gezegen, yaşanabilir bölgede dönen kayalık bir gezegen olma ihtimaliyle, yaşamın olası varlığına dair ipuçları sunabilir.
LP 890-9 c gezegeni, yeni nesil uzay teleskopları için ilginç bir hedef olabilir. NASA’nın James Webb Uzay Teleskopu (JWST), 2021 yılında fırlatılması planlanan ve gezegenlerin atmosferlerinin bileşimini belirlemeye yardımcı olabilecek gelişmiş bir uzay teleskopudur. Atmosfer, gezegenin yüzey sıcaklığını, iklimini ve yaşam için uygun olup olmadığını etkileyen önemli bir faktördür. LP 890-9 c gezegeni, JWST ile gözlemlenebilecek potansiyel yaşanabilir gezegenlerden biridir.
LP 890-9 c gezegeni, aynı zamanda, yıldızlarının önünden sık sık geçen ve bu nedenle daha kolay tespit edilen ve gözlemlenen küçük ve kayalık gezegenlerin bir örneğidir. Bu tür gezegenler, yaşam arayışımızda en iyi bahislerimizdir. LP 890-9 c gezegeni, bu arayışa katkıda bulunan TESS’in keşfettiği birçok gezegenden sadece biridir.
