2024 yılında Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu sorgulama, pek çok vatandaşın gündeminde yer alıyor. GSS kapsamında borcu olup olmadığını merak edenler, bu işlemi e-Devlet üzerinden kolayca gerçekleştirebiliyor. 1 Ocak 2012 tarihinde yürürlüğe giren düzenlemeyle Genel Sağlık Sigortası kapsamında çalışmayan vatandaşlara prim ödeme zorunluluğu getirilmişti. Bu nedenle her ay düzenli olarak gelir testi yaptırmayan veya prim ödemeyen vatandaşların prim borcu birikebiliyor. Peki, GSS prim borcu nedir? Nasıl sorgulanır? İşte 2024 yılına dair GSS prim borcu sorgulama işlemleri ve merak edilenler...
GSS PRİM BORCU NEDİR?
Genel Sağlık Sigortası (GSS), 1 Ocak 2012 tarihinde yapılan değişiklikle birlikte tüm vatandaşlar için zorunlu hale getirildi. GSS kapsamında, sigortalı çalışanların primleri işveren tarafından ödenirken, çalışmayan bireyler kendi prim ödemelerini yapmakla yükümlüdür. Çalışmayan vatandaşların bu primleri ödememesi durumunda her ay borç birikmeye devam eder.
Bu sistemin amacı, Türkiye’de yaşayan her bireyin sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için bir güvence oluşturmaktır. Ancak çalışan bireylerin GSS primleri işveren tarafından karşılandığı için bu kişilerde borç durumu oluşmaz. Çalışmayan bireyler ise gelir testi yaptırarak aylık gelirlerinin belirlenmesini sağlar. Gelir testi sonucunda belirlenen prime göre ödeme yapmaları gerekmektedir.
GSS BORCU NEDEN OLUŞUR?
GSS prim borcu, gelir testi yaptırılmadığında veya prim ödemesi yapılmadığında birikmeye başlar. Gelir testi yaptırmayan kişiler, aylık gelirlerinin asgari ücretin üçte birini aşıp aşmadığını belirleyemedikleri için, her ay ilgili dönemde geçerli olan asgari ücretin yüzde 3'ü oranında GSS primi borçlanır.
Örneğin, 2024 yılı itibariyle geçerli olan asgari ücretin 10.000 TL olduğunu düşünelim. Gelir testi yaptırmayan bir kişi, bu ücretin %3’ü oranında, yani 300 TL aylık GSS prim borcu ödeyecektir. Eğer gelir testi yapılır ve kişinin aylık geliri asgari ücretin üçte birinden düşükse, bu kişi prim ödemekten muaf tutulabilir. Ancak gelir testi yapılmadığında her ay otomatik olarak borç birikir ve bu borcun ödenmesi gerekmektedir.
GSS BORCU NASIL SORGULANIR?
2024 yılı itibariyle GSS prim borcunuzu öğrenmek için en kolay yöntem e-Devlet sistemidir. e-Devlet üzerinden T.C. kimlik numaranız ile giriş yaparak, borç ve tescil sorgulama işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. İşte adım adım GSS prim borcu sorgulama işlemi:
-
e-Devlet Kapısı’na Giriş Yapın: www.turkiye.gov.tr adresine giderek, T.C. kimlik numaranız ve şifreniz ile sisteme giriş yapın. Henüz şifreniz yoksa, PTT şubelerinden bir e-Devlet şifresi temin edebilirsiniz.
-
SGK Hizmetleri Sekmesine Girin: Giriş yaptıktan sonra arama çubuğuna “Genel Sağlık Sigortası Borç Sorgulama” veya “GSS Borç Sorgulama” yazın ve ilgili hizmete tıklayın.
-
GSS Borç ve Tescil Bilgilerinizi Görün: Açılan sayfada tescil durumunuzu ve varsa biriken GSS prim borcunuzu görebilirsiniz. Bu ekranda ayrıca prim ödeme dönemlerinizi ve borç tutarınızı detaylı bir şekilde inceleyebilirsiniz.
GELİR TESTİ NASIL YAPTIRILIR?
Gelir testi, kişinin aylık gelir durumuna göre GSS prim borcunun hesaplanmasında temel bir rol oynar. Gelir testi yaptırmayan kişiler, asgari ücret üzerinden prim ödemeye devam eder. Eğer geliriniz asgari ücretin üçte birinden düşükse, gelir testi yaptırarak bu borçtan muaf olabilirsiniz.
Gelir testi başvuruları, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığıyla yapılmaktadır. Başvuru için şu adımları izleyebilirsiniz:
- İkamet ettiğiniz bölgedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına giderek gelir testi başvurusunda bulunun.
- Başvurunuzun ardından hane halkının geliri ve giderleri incelenir. Bu inceleme sonucunda aylık gelirinizin asgari ücretin üçte birinin altında olup olmadığı belirlenir.
- Eğer geliriniz belirtilen sınırın altında ise, GSS prim borcundan muaf tutulursunuz. Aksi takdirde, belirlenen prim miktarını her ay ödemek zorundasınız.
GSS BORCUNU ÖDEMEK İÇİN NE YAPILMALI?
GSS prim borcunu ödemek için birkaç yöntem mevcuttur. İşte bu borçları ödeyebileceğiniz yollar:
-
e-Devlet Üzerinden Ödeme: e-Devlet üzerinden prim borcunuzu sorguladıktan sonra ödeme işlemini de gerçekleştirebilirsiniz. Sistem sizi SGK’nın ödeme sayfasına yönlendirecektir.
-
SGK Anlaşmalı Bankalar: GSS prim borcunuzu, SGK ile anlaşmalı bankalar aracılığıyla da ödeyebilirsiniz. Ödemenizi banka şubelerinden veya internet bankacılığı üzerinden gerçekleştirebilirsiniz.
-
Vergi Dairesi ve PTT Şubeleri: GSS prim borcunuzu, en yakın vergi dairesi veya PTT şubelerinden de ödeme imkanınız bulunmaktadır.
GSS BORCUNU ÖDEMEMENİN SONUÇLARI
GSS prim borcunu zamanında ödemeyen kişiler için SGK, borcu tahsil etmek amacıyla icra veya haciz işlemleri başlatabilir. Ayrıca, GSS borcunun yalnızca bir kısmı ödendiğinde, sağlık hizmetlerinden tam anlamıyla yararlanılamaz. Borcun tamamı ödenmediği sürece sağlık hizmetlerine erişim kısıtlanabilir ve bu da vatandaşların mağduriyet yaşamasına neden olabilir.
Bu nedenle, borçları düzenli olarak takip etmek ve ödemeleri zamanında gerçekleştirmek büyük önem taşır.
2024 YILINDA GSS BORÇ YAPILANDIRMA İMKANI VAR MI?
2024 yılı itibariyle, hükümetin GSS prim borçlarına dair yapılandırma imkanı sunup sunmayacağı henüz netleşmemiştir. Ancak geçmiş yıllarda olduğu gibi, devletin zaman zaman borç yapılandırma veya af imkanları sunduğunu biliyoruz. Eğer böyle bir fırsat oluşursa, vatandaşlar prim borçlarını yapılandırarak daha uygun koşullarda ödeyebilirler. Borç yapılandırma ile ilgili güncel duyuruları takip etmek, bu tür fırsatları kaçırmamak için önemlidir.
