Ülkemizde milyonlarca kirada oturan vatandaşın sorunları bitmek bilmiyor. Gün geçtikçe ev sahipleri ve kiracılar arasındaki sorunlara bir yenisi ekleniyor. Kira fiyatı tartışmasına nokta koyulmadan bu kez de depozito sorunu aldı başını gidiyor. Kiracılar ve ev sahipleri arasındaki bu tartışmayı bitirecek bütün yanıtlar için tüm ayrıntılar haberimizde…
KİRACILAR DİKKAT! EV SAHİPLERİ BU PARAYI İADE EDİYOR
En çok tartışılan konulardan biri, kiracının bir daireden taşınması durumunda, daireyi tutarken ödediği depozito bedelini geri alıp alamayacağıdır. Peki ne yapmalısınız?
Gelen bir son dakika haberine göre, evdeki hasar nedeniyle depozitoyu iade etmeyen mülk sahibi ile kiracı arasında gerginlik yaşanıyor. Kanun bu konuda ne diyor, evde hasar olduğu ve depozitonun ev sahibinde kaldığı ne zaman tespit edilir? Mülk sahipleri ve kiracıların hakları nelerdir? Gayrimenkul avukatı Ümit Yasin Kısa altı soruyla tüm sorularınızı yanıtlıyor.
DEPOZİTO İADE EDİLİRKEN HEM EV SAHİBİNİN HEM DE KİRACININ HAKLARI NELER?
Sayın Ümit Yasin Kısa: Kiracı depozitoları (“depozito” olarak adlandırdığımız) Türk Borçlar Kanunu'nun 342. maddesi ile düzenleniyor. Sonuç olarak; depozito miktarı üç aylık kira bedelini aşamaz. Para veya menkul kıymet yatırırken kiracı, parayı sabit bir mevduat hesabına yatırır ve menkul kıymetleri ev sahibinin izni olmadan geri çekilemeyecek şekilde bir bankaya yatırır. Banka, teminatı ancak her iki tarafın rızasıyla, icra takibinin tamamlanmasından sonra veya yasal olarak bağlayıcı bir mahkeme kararına dayanarak iade edebilir.
Gördüğünüz gibi 2012 yılında yürürlüğe giren kanun ile mevcut uygulama oldukça farklı. Kongre, taraflar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için bu düzenlemeyi çıkardı ancak ne yazık ki uygulanmadı. Gerçekte depozito özel olarak ödenir. Depozito miktarı yasamız tarafından düzenlenmektedir. Bu nedenle maksimum depozito tutarı üç aylık kira bedelidir. Kiracılardan güvenlik depozitosu olarak ek ücret ödemeleri istenemez.
EV SAHİBİ HANGİ DURUMLARDA DEPOZİTOYU İADE ETMEME HAKKINA SAHİPTİR?
Hatta depozito, yasal hükümlere uygun olarak bir bankaya yatırıldığı takdirde, tarafların mutabakatı veya kira sözleşmesinin bitiminden üç ay sonra banka tarafından kiracıya iade edilecektir. Ev sahibinin, kira sözleşmesine ilişkin olarak kiracıya dava açtığını bankaya bildirmesi halinde, kesin mahkeme kararıyla depozito iade edilebilir.
Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi kanunun açık hükümleri uygulanmadı. Depozito doğrudan ödenirse, kiracı mülkü hasarlı bırakırsa veya ev sahibi kira sözleşmesi kapsamında zarara uğrarsa, ev sahibi depozito ödeme yükümlülüğünden feragat edebilir.
HANGİ KOŞULLARDA EVİN HASARLI OLDUĞU KABUL EDİLİYOR?
Aksi kararlaştırılmadıkça Kiracı, kiralık mülkün normal kullanımından kaynaklanan herhangi bir aşınma ve yıpranma belirtisinden sorumlu olmayacaktır. Bu nedenle kiralık mülkün normal kullanımından kaynaklanabilecek yıpranma belirtileri nedeniyle kiracının ödediği depozitonun iade edilmemesi haklı değildir.
Kiralık mülkün hasar görüp görmediğine bakılmaksızın, normal kullanım dışındaki kiralık mülkteki aşınma ve yıpranmayı ifade eder. Örneğin, kiracının duvara delik açması, duvarın bir kısmını tahrip etmesi veya zemini sökmesi gibi kiralık mülk normal kullanımın ötesinde kullanılamaz veya kusurlu hale gelirse; Kiracı sorumludur. Bu standart usule ilişkin içtihat hukuku tarafından belirlenmiştir.
EV SAHİBİ DEPOZİTOYU EVDEKİ HASARLAR İÇİN KULLANACAĞINI SÖYLERSE BUNU KANITLAMAK ZORUNDA MI?
Ev sahibinin depozitoyu iade etmemesi ve kiracının bunu kabul etmemesi ve mahkemeye başvurması durumunda ev sahibinin, kiracının kullanımının zarara yol açtığını ispat etmesi gerekmektedir. Ev sahibinin sadece faturayı ibraz etmesi yeterli olmayabilir. Gelecekteki anlaşmazlıkları önlemek için delillerin belirlenmesi de makul bir önlemdir.
Öte yandan, boşalan mülkle ilgili ileride anlaşmazlıkların yaşanmaması için kiracının, anahtarların teslim edildiğine ve kiralık mülkün hasarsız kalacağına dair bir sözleşme imzalaması uygun olabilir.
DİYELİM Kİ EVDE HASAR YOK ANCAK EV SAHİBİ OLDUĞUNU İDDİA EDİYOR VE DEPOZİTOYU VERMİYOR. NE YAPILMASI LAZIM?
Ev sahibinin depozito bedelini makul olmayan bir nedenden ötürü ödememesi durumunda kiracı, genel hükümlere uygun olarak icra ve yasal işlemler yoluyla talebini icra edebilir.
ÖTE YANDAN EVİ HARABEYE ÇEVİREN KİRACILAR DA OLUYOR. BU DURUMDA EV SAHİBİ NE YAPABİLİR?
Bu gibi durumlarda ev sahibinin ileride delil olması amacıyla keşif için mahkemeye başvurarak vakit kaybetmeden mala verilen zararı ispatlaması avantajlı olacaktır. Depozito bedelini aşan hasarların oluşması durumunda kiracı, icra/dava yoluyla bu zararın kiracıdan tahsil edilmesi için gerekli yasal adımları atabilir.
