Emeklilik sistemi, uzun süredir kamuoyunun gündeminde. Milyonlarca vatandaş yeni sosyal güvenlik reformu ile ilgili merak ettiği sorulara yanıt arıyor: “Yeni emeklilik sistemi nasıl olacak? Prim, yaş ve gün sayısı değişecek mi? 2024'te mi yoksa 2025'te mi emekli olmak daha avantajlı?” İşte bu önemli soruların yanıtlarını Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Göktaş’ın açıklamaları ışığında derledik.
YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİ NELERİ DEĞİŞTİRECEK?
Sosyal güvenlik sisteminde yapılması planlanan değişiklikler, aynı prim ve gün sayısıyla farklı emekli maaşı alanlar arasındaki dengesizliği gidermeyi hedefliyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Göktaş, yeni düzenlemeyle ilgili olarak şunları belirtti:
“Yeni yasama yılıyla birlikte sosyal güvenlik sistemine dair bir reform beklentisi var. TBMM AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, bu konuda hükümetin çalışmaları olduğunu açıklamıştı. Özellikle aynı prim ve gün sayısıyla çalışan kişilerin farklı aylıklar alması yönündeki şikayetler dikkate alınıyor. Aynı koşullarda çalışıp farklı maaş alan sigortalılar arasında adaletin sağlanması planlanıyor.”
Bu düzenlemenin, sigortalıların maaşlarının düşmesine ilişkin sorunları da ele alması bekleniyor. Sigortalılar, sistemde kaldıkça maaşlarının azalmasından şikayetçi. Yapılacak reformlarla bu sorunun çözülmesi planlanıyor.
KÖK AYLIKLARDA DÜZENLEME İHTİYACI
Emekli maaşlarına yapılan zamlar genellikle son 6 aydaki enflasyon oranına göre belirleniyor. Ancak Murat Göktaş, kök aylıklara yönelik bir düzenleme yapılması gerektiğine dikkat çekiyor. Göktaş, bu konuda şunları söyledi:
“Kök aylıklar konusunda bir düzenleme ihtiyacı var. En düşük emekli aylığı kök aylıkların biraz üzerinde olduğu için, bu farkı kapatmak amacıyla kök aylıklara zam yapılması gerektiği ifade ediliyor. Bu süreç geçene kadar en düşük emekli aylığı için kanunla düzenlemeler yapılıyor. Ancak kök aylıkların yeniden ele alınarak daha adil bir yapıya kavuşturulması planlanıyor.”
AYLIK BAĞLAMA ORANLARI YENİDEN DÜZENLENECEK Mİ?
Murat Göktaş, mevcut sistemde düşük maaş alanların, emekli olduklarında aylıklarının bazen düşebileceğine dikkat çekiyor. Bunun önüne geçmek için aylık bağlama oranlarının yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirten Göktaş, sistemin bazı eksiklerine şu şekilde değindi:
“Eğer düşük ücretlerle çalışıyorsanız ve sistemde kalmaya devam ediyorsanız, emekli maaşınızın yükselmesi gerekirken bazen düşebiliyor. Bu durum, sigortalıların sistemde kalma isteğini olumsuz etkiliyor. Ancak yapılacak düzenlemelerle, çalıştıkça maaşların artması sağlanmalı. Böylece hem çalışanların sistemde kalma süreleri uzayacak hem de çalışan-emekli dengesinde bir iyileşme sağlanacak.”
2024’TE Mİ 2025’TE Mİ EMEKLİ OLMAK AVANTAJLI?
Sosyal güvenlik reformu çerçevesinde, 2024 yılında mı yoksa 2025 yılında mı emekli olmanın daha avantajlı olacağı sorusu da gündemde. Enflasyonun düşüş trendine girdiği bu dönemde, 2024 yılında emekli olmanın daha avantajlı olduğunu belirten Murat Göktaş, şunları söyledi:
“Enflasyon hızlı bir yükseliş trendindeyse, bir sonraki yıl emekli olmak daha avantajlı olabilir. Ancak şu anda enflasyon düşüş trendinde olduğu için 2024 yılında emekli olmak, 2025 yılına göre daha avantajlı görünüyor. 2024’te emekli olanlar, yıl içinde yapılan yüzde 86’ya yakın zammın tamamını alabilecekler. 2025 yılına sarkanlar ise enflasyona bağlı olarak yaklaşık yüzde 42,5 oranında bir zam alacaklar.”
YÜZDE 86 ZAM DETAYI
2024 yılı, emekliler için önemli zamlar getirdi. Ocak ayında yüzde 49, Temmuz ayında ise yüzde 24,73 oranında zam yapıldı. Toplamda yaklaşık yüzde 86 oranında zam yapılan emekliler, bu düzenlemelerden yararlanarak maaşlarını artırabildiler. Ancak 2025 yılı için yapılan enflasyon tahminleri, bu yıl kadar avantajlı olmayabilir.
YENİ SİSTEM MEMURLARI ETKİLEYECEK Mİ?
Yeni emeklilik sisteminin devlet memurlarını etkileyip etkilemeyeceği de merak edilen konular arasında. Murat Göktaş, bu konuda da açıklamalarda bulunarak şunları söyledi:
“Yeni düzenleme, eski devlet memurlarını çok fazla ilgilendirmiyor. Devlet memurlarının emekli aylıkları, gösterge sistemine ve çalışma sürelerine bağlı olarak bağlandığı için, bu sistemin devlet memurlarını etkilemesi beklenmiyor. Ancak, devlet memurları için de göstergelerde bir düzenleme yapılabileceği ifade ediliyor.”
YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİNDE NELER DEĞİŞECEK?
Yeni emeklilik sistemi, adaletsizliklerin giderilmesi ve emekli maaşlarının daha dengeli hale getirilmesi amacıyla hayata geçirilmek üzere. Aynı prim ve gün sayısına sahip sigortalılar arasında maaş farklarının kapanması, kök aylıkların düzenlenmesi ve çalışanların sistemde kalmaya teşvik edilmesi, bu reformun temel unsurlarından biri olacak.
