Karadeniz ve Akdeniz Plajları Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya
Türkiye’nin kıyı kesimleri, iklim değişikliğinin yarattığı büyük tehlikeyle karşı karşıya. Akdeniz plajlarının 5 ila 10 yıl sonra ortadan kalkması bekleniyor. Türkiye, üç tarafının deniz olması sebebiyle iklim değişikliğinin zararlarından daha çok pay alıyor. Uzmanlar, bu konuda acilen müdahale edilmesi gerektiğini belirtiyor.
METEOTSUNAMİ NEDİR, NASIL OLUŞUR?
Meteotsunami, meteorolojik tsunami olarak da bilinen, atmosfer basıncındaki ani değişiklikler sonucu oluşan deniz dalgalarıdır. Bu dalgalar, depremlerde oluşan tsunamiler gibi, boy, yükseklik ve frekans açısından benzer özellikler gösterir. Şiddetli fırtınaların belli bir açıyla hareket etmesi, meteotsunamileri tetikler. Açık denizde birkaç santimetrelik dalga, kıyıya ulaştığında 3-5 metre büyüklüğe ulaşabilir. Bu dalgalar, kıyıya ulaşmadan önce fark edilmez ve rüzgar dalgalarıyla karıştırılabilir.
AKDENİZ VE KARADENİZ’DE ARTIŞ VAR
Meteotsunami ve deniz kabarmaları, Akdeniz ve Karadeniz’de daha sık görülen meteorolojik olaylardır. Bu denizlerde gelgitin genliği düşük olduğu için, meteotsunamilerin neden olduğu deniz seviyesi değişimleri daha belirgin olur. Deniz suyu sıcaklıklarındaki artış, deniz ve atmosfer etkileşimini güçlendirir ve hava kütlelerinin hareketlerinde kararsızlık ve ani değişimlere yol açar. Bu da meteotsunamilerin oluşmasına neden olur. Özellikle son 10 yılda, Akdeniz’de meteotsunami sayısında ciddi bir artış gözlenmiştir. Geçen kasım ayında, Giresun, Trabzon ve Hopa’da meteotsunami özellikleri gösteren dalgalar görülmüş ve Karadeniz sahil yolunu ciddi şekilde etkilemiştir.
PLAJLAR NASIL ETKİLENİYOR?
Meteotsunami ve deniz kabarmaları, kıyıların yapısına göre farklı sonuçlar doğurur. Bazı kıyılarda, dalgalar kıyıya paralel olarak akarken, bazılarında kıyıya dik olarak gelir. Bu da kıyıdaki akıntıyı çok hızlandırabilir ve rip akıntısı adı verilen tehlikeli akıntılara neden olabilir. Rip akıntısı, denizde yüzen kişileri açığa doğru çeker ve boğulma riski yaratır. Ayrıca, meteotsunami ve deniz kabarmaları, kıyı yapılarını ve plajları da tahrip eder. Kıyıdaki binalar, yollar, iskeleler, limanlar ve plajlar, bu dalgaların etkisiyle zarar görür. Kıyı erozyonu, plajların kaybolmasına ve kıyı şeridinin gerilemesine neden olur.
ÖNLEM ALINMASI GEREKİYOR
Uzmanlar, meteotsunami ve deniz kabarmalarının iklim değişikliğinin bir sonucu olduğunu ve gelecekte daha sık ve şiddetli görüleceğini belirtiyor. Bu afetlere karşı kıyı yapılarının korunması için acil önlem alınması gerektiğini vurguluyor. Kıyı yapılarının tasarımında ve güçlendirilmesinde mühendislik çözümlerinin uygulanması, kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması, kıyı yönetim planlarının hazırlanması ve uygulanması, kıyı bölgelerinde yaşayan ve tatil yapan insanların bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi gibi önlemlerin alınması gerektiğini ifade ediyor. Özellikle, Akdeniz plajlarının 5-10 yıl içinde yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu, Marmara Denizi’nde ise İstanbul’un Avrupa Yakası kıyılarının etkilenebileceğini belirtiyor.
Meteotsunami nedir, nasıl oluşur? Meteotsunami, atmosfer basıncındaki ani değişiklikler sonucu oluşan deniz dalgalarıdır. Bu dalgalar, depremlerde oluşan tsunamiler gibi, boy, yükseklik ve frekans açısından benzer özellikler gösterir. Şiddetli fırtınaların belli bir açıyla hareket etmesi, meteotsunamileri tetikler.
Akdeniz plajları neden yok olma tehlikesiyle karşı karşıya? Akdeniz plajları, iklim değişikliğinin yol açtığı meteotsunami ve deniz kabarmaları gibi doğa olayları nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu olaylar, kıyı erozyonuna, plajların kaybolmasına ve kıyı şeridinin gerilemesine neden olur.
Meteotsunami ve deniz kabarmalarına karşı ne gibi önlemler alınmalı? Meteotsunami ve deniz kabarmalarına karşı kıyı yapılarının korunması için acil önlem alınmalı. Kıyı yapılarının tasarımında ve güçlendirilmesinde mühendislik çözümlerinin uygulanması, kentsel dönüşüm projelerinin hızlandırılması, kıyı yönetim planlarının hazırlanması ve uygulanması, kıyı bölgelerinde yaşayan ve tatil yapan insanların bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi gibi önlemler alınmalı.
